14 Nisan 2023 Cuma

“HER ŞEY HER YERDE AYNI ANDA (EVERYTHING EVERYWHERE ALL AT ONCE)”

 

PARALEL EVRENE SIRA DIŞI BİR YOLCULUK

95. Oscar Ödülleri’ne 11 dalda adaylıkla Her Şey Her Yerde Aynı Anda, sıra dışı bir Amerikan absürt-komedi ve dram filmi olarak Akademi Ödülleri’nin öne çıkan adayları arasındaki yerini alıyor. Güçlü bir varlığın çoklu evreni yok etmesini önlemek için kendisinin paralel evren versiyonlarıyla bağlantı kurması gerektiğini keşfeden Çinli-Amerikalı bir göçmenin hikayesinin anlatıldığı bu bilim kurgu filminde, animasyondan dövüş sanatlarına kadar türler arasında geçişler yapılarak hayatın anlamı ve yaşamın doğası hakkında felsefi sorulara değiniliyor. Dan Kwan ve Daniel Scheinert’in yönettiği film, izleyicinin gerçek dünya ile meta dünya arasında ilişki kurmasını sağlayarak, temelinde Varoluş ve Nihilizm kavramlarını irdeleyen bir yapım. Örneğin Joy Wang karakterinin başındaki bagel, bir yandan karakterin nihilist dünya görüşünü yansıtırken, öte yandan şekil itibariyle sıfır yani hiçlik anlamına gelen bir sembol görevi görüyor.

SANATTA SEMBOLİZM

Sanatta Sembolizm (Simgecilik) akımının etken olduğunu görüyoruz. Örneğin Evelyn Wang karakteri tüm alternatif evren benliklerine erişim kazandığında, bu alternatif benliklerinin; ağaç, köpek, zombi, üzüm ve paskalya yumurtası gibi çok sayıda görünümler arasında dolaşarak farklı imgeleri ekrana getiriyor ve sembolik anlamlar ortaya çıkarıyor. Bu anlamda, Postmodern bir anlatı sunan filmin alt metninde, Friedrich Nietzsche‘nin ‘’Bengi Dönüş’’ ve Rumen filozof ve tarihçi Mircea Eliade’nin “Ebedi Dönüş Miti’’ kavramlarına değinildiğini görmekteyiz. Hikayenin temelinde evrenin ve yaşamın doğası ayrıca hayatın kökenine odaklanarak Ontoloji yani Varlık Felsefesine odaklanıyor. Modern benlik ve evren kavramları da dahil olmak üzere insana dair en önemli yapıtlardan birisi de Ethica Ordine Geometrico Demonstrata adlı kült eserdir. 17. yüzyıl felsefesinin en büyük rasyonalistlerinden birisi olan Hollandalı filozof Baruch SpinozaEtik adlı başyapıtı sayesinde Batı felsefesinin en önemli düşünürlerinden birisi olarak kabul görmüştür. Spinoza; “Tek tek her şey var olduğu sürece kendi varlığında kalmaya çabalar.” diyen filozof, metafiziğinin temelini oluşturan bu sözlerle var olan her şeyin kendi içerisinde belli bir denge de bulunduğunu ve bu haliyle onu yok edecek hiçbir şeyin bulunmadığını belirtir.

FİLMİN KONUSU

Evelyn Wang, kocasıyla yıllar önce Çin’den Amerika’ya göç edip yeni bir hayata başlamıştır. Alternatif hayatlarla bağlantılı başka evrenleri keşfederek tek başına varoluşu kurtarabileceği çılgın bir maceraya sürüklenir.

Oyuncu kadrosunda; Michelle Yeoh, Stephanie Hsu, Ke Huy Quan, James Hong, Tallie Medel, Jenny Slate, Harry Shum Jr., Biff Wiff ve Jamie Lee Curtis yer alıyor.

HER ŞEY HER YERDE AYNI ANDA

Tamamı 38 gün süren filmin çekimleri, Amerika’nın Kaliforniya eyaletinde gerçekleşti. Yapımcı Jonathan Wang, SBIFF Sinema Derneği’ndeki bir röportajda filmin tamamının sadece 14,3 milyon dolarlık bir bütçeyle çekildiğini açıkladı. 76. BAFTA Ödülleri’ne 10 dalda aday olan film, kaçırılmaması gereken sıra dışı bir yapım.

İyi Seyirler Dilerim

EFE TEKSOY

 

Kaynakça

Spinoza: Taze Bir Nefes, Cogito: Üç Aylık Düşünce Dergisi Sayı: 99, Yapı Kredi Yayınları, 2020

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder