ALTERNATİF GERÇEKLİK VE KUANTUM TÜNELİ
Amazon Studios, Big Indie Pictures, Kilter Films, ve Warner Bros. Television yapımı The Peripheral, bilim kurgunun alt türü Cyberpunk’a öncülük etmesiyle tanınan Amerikalı-Kanadalı ünlü spekülatif kurgu yazarı William Gibson’ın, aynı adlı 2014 tarihli bilim kurgu romanına dayanıyor. Westworld’ün yaratıcıları Jonathan Nolan ve Lisa Joy Nolantarafından uyarlanan dizi, Amazon Prime Video‘da gösterime girdi. Teknolojinin toplumu kurnazca değiştirdiği yakın bir gelecekte, kendi karanlık geleceğiyle gizli bir bağlantı keşfeden Flynne Fisher’ın macerasını konu alıyor. Başrolünü genç yaşta yıldızı parlayan Amerikalı aktris Chloë Grace Moretz’in üstlendiği yapım, zaman-madde kavramlarını merkezine alarak, metafizik kapsamında hikayeyi biçim ve içerik açısından diziye aktarılıyor. Yirminci yüzyılın en büyük düşünürlerinden Fransız filozof ve sosyolog Jean Baudrillard’ın çalışmaları, çoğunlukla postmodernizm ve post-yapısalcılık ile ilişkilendirilmiştir ve “Simülasyon Kuramı” da, kuşkusuz bilimsel alanda ortaya atılmış en önemli kuramsal çalışmalardan birisidir. ‘’Simülakrlar ve Simülasyon’’ adlı eserinde, kültürel üretimin ekonomik nosyonlarını kültürel harcama nosyonlarıyla değiştirmeye dayanan bir çağdaş kültür teorisi geliştirmiştir. Baudrillard; “Bir köken ya da bir gerçeklikten yoksun gerçeğin modeller aracılığıyla türetilmesine hipergerçek yani simülasyon denilmektedir.” diyerek Simülasyon olgusunu açıklar.
HOMOJEN ZAMAN
Geleceğe yolculuk eden Flynne Fisher, adeta imgeler denizi diyebileceğimiz bir şehre ve (Baudrillard’ın bahsettiği gibi) gerçekliğin yerini almış hipergerçeklikten oluşan bir dünyaya varıyor. Vardığı bu geleceğin dünyasında, insani değerlerin ekonomik hale getirilerek ticaretleştirildiğini ve böylece, toplum ve kültürün bir tür meta biçimini aldığını görüyoruz. Bir diğer önemli detay ise, zamanda yolculuk yapan Conner Penske karakterinin, geçmişe dönmek istemeyişi ve gelecekte yaşama arzusu. Burada karşımıza, 1927’de Nobel Edebiyat Ödülü‘ne layık görülen analitik felsefe ve kıta felsefesi geleneğinde etkili bir düşünür olan Fransız filozof Henri Bergson’un, “Homojen Zaman” kavramı karşımıza çıkıyor. 1893tarihinde Bergson; Henri IV Lisesi’nde, metafiziğin temel kavramlarına adanmış uzay, zaman ve madde konularını işlediği dersler verir. Zaman konusunu işlediği II. Derste;“Homojen zaman olarak adlandırdığımız şey ideal bir ortam, tüm ardışıklıkların sahnesi, tüm kişisel sürelerde müşterek olanı açıklayan gayri şahsi bir süredir.”diyerek Homojen Zaman kavramını açıklar.
DİZİNİN KONUSU
Yakın gelecekte Amerika kırsalındaki küçük bir kasabada yaşayan Flynne Fisher, yerel bir 3D matbaasında çalışmaktadır. Abisi Burton ise, ABD Deniz Piyadeleri’nin Haptic Technology yani dokunsal teknoloji olarak bilinen Haptic Recon kuvvetinin kıdemli bir üyesidir. Siber ortam olduğunu düşündüğü bir yerde gerçekleşen bir güvenlik işi için işe alınır. Ancak kız kardeşi Flynne, geçici olarak onun yerini aldığında, kız kardeşi kendisini bir anda zamanından yetmiş yıl sonrasında 22. yüzyılın başlarındaki fütüristik bir İngiltere’de bulur. Flynne, alternatif gerçeklikten çok daha öte bir şey olduğunu anladığı bu yere kuantum tüneli sayesinde geldiğini fark eder ve geleceğin dünyasının tadını çıkartır. Ancak cinayet olabilecek bir şeye tanık olduğunda, işler çok başka bir hal alır.
Oyuncu kadrosunda; Chloë Grace Moretz, Gary Carr, Jack Reynor, JJ Feild, T’Nia Miller, Louis Herthum, Katie Leung, Melinda Page Hamilton, Chris Coy, Alex Hernandez, Charlotte Riley ve Hannah Arterton yer alıyor.
THE PERIPHERAL
The Peripheral dizisinde hem gelecekte, hem de yakın gelecekte, toplumsal huzur ve birliktelik arayışının öne çıktığı anarşist ideolojinin temelde yattığını görüyoruz. Şiddetsizliği ve pasifizmi kucaklayan bu yaşam tahayyülü, Flynne Fisher’ın eşliğinde her iki kaosa kucak açan zamanda da etkisini göstermektedir. Batı’daki ideolojik kökeni Kinizm ve Stoacıöğretilere kadar uzanan Anarşizm, bugünkü biçimini alması ise XVIII. Yüzyıldır ve bu modern dönemde öne çıkan isim ise; siyaset felsefesi, gazetecilik ve edebiyat gibi alanlarda önemli çalışmalara imza atan İngiliz filozof William Godwin’dir. Godwin özellikle; Liberalizmin temellerini atan İngiliz filozof John Locke’un felsefesinden, İngiliz bilim adamı Isaac Newton’ın biliminden, İskoç Aydınlanması’nın mimarlarından Francis Hutchesonetiğinden ve Aydınlanma Çağı’nın önemli filozofu Jean-Jacques Rousseau’nun özgürlük anlayışından etkilenmiştir. Liberteryenizm’e ve özgürlükçü düşünceye büyük katkılarda bulunarak siyaset felsefesinde çığır açmıştır.
ANARŞİZMİN FELSEFİ TEMELLERİ
Godwin’e göre özgürleşmenin anahtarı akıldır ve ahlaklılık ta temel aksiyomlar edinilmesi gereken bir kaynaktır. Godwin, yaşadığı dönemde büyük yankı uyandıran çalışması ‘’Anarşizmin Felsefi Temelleri’’ adlı yapıtında; “Ahlaklılık azami kamu yararı düşüncesinin belirlediği bir davranış sistemidir.” diyerek kamu yararına hizmet eden vatandaşın en büyük ahlaki övgüyü hak ettiğini belirtir. Dizide bir erdem ve ahlak temsili olarak karşımıza çıkan Flynne Fisher karakteri, (Godwin’in de belirttiği gibi) etrafındaki insanların refahı ve mutluluğu için ahlaklı bir şekilde hareket ederek, Godwin’in öğreti sistemini uygulamaktadır.
Çekimleri ABD-Kuzey Karolina ve İngiltere-Londra’da gerçekleşen The Peripheral, bilim kurgu ve gizem severlerin beğeniyle izleyeceği bir yapım.
İyi Seyirler Dilerim
EFE TEKSOY
Kaynakça
Jean Baudrillard, Simülakrlar ve Simülasyon, çev. Oğuz Adanır, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014
Henri Bergson, Metafizik Dersleri Uzay-Zaman-Madde, çev. B. Garen Beşiktaşlıyan, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2015
William Godwin, Anarşizmin Felsefi Temelleri, çev. Deniz Uludağ, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2020
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder