Fantastik edebiyatın babası olarak anılan ve ayrıca dünyanın en büyük dilbilimcilerinden birisi olan J.R.R Tolkien'in kayıp öyküsü 'Gondolin'in Düşüşü' (The Fall of Gondolin) raflardaki yerini aldı. Tolkien külliyatı hız kesmeden genişlemeye devam ediyor. 95 yaşında hayatını kaybeden oğlu 'Christopher Tolkien'; babasının yazdığı notlar, haritalar ve metinlerden derlediği 'Gondolin'in Düşüşü' usta çizer 'Alan Lee'nin eşsiz illüstrasyonlarıyla hayat buluyor. 'Gondolin'in Düşüşü', defalarca gözden geçirilip üzerinden çalışılmış ve düzenlenmiş bir metin. 'Christopher Tolkien', babasının bu akılalmaz derecede ince eleyip sık dokuduğu yapıtının aşamalarını ve metnin geçirdiği evrimi altbaşlıklar içerisinde okura sunuyor. Öyle ki; öykünün orjinal hali, en eski hali ve mitolojik taslağı'ndan aktarıldığı hali gibi geçirdiği süreçleri 'Orta Dünya' severlerin hayran olacağı cinsten derleyerek bir araya getirmiş. Hiç kuşkusuz bu büyük emek kitabı eşsiz bir başyapıt kılıyor.
AHİR ZAMANLAR'DA GONDOLİN'İN ÖYKÜSÜ
'J.R.R. Tolkien'in kurguladığı 'Yaratılış Mitosu'yla başlayan 'Gondolin'in Düşüşü' aslında bir yolculuk hikayesini konu alıyor. Saf kötülüğün vücut bulmuş hali Balrog ve ork ırklarına hükmeden Morgoth, vahşet ve korkuyu Orta Dünya'ya yaymıştır. Suların efendisi olarak anılan bütün Valar'ların (Kudretli Varlıklar) içerisinde en güçlü ve kudretli ikinci Tanrı konumundaki Ulmo; Tuor'adlı karakteri yanına rehber olarak Voronwe'yi de göndererek gizemli elf şehri Gondolin'i keşfetmeye ve Kral Turgon'a bir mesaj ulaştırması için gönderir. Bu şekilde kadim diyarlara doğru muhteşem bir düşsel serüven başlar.
FANİ DÜNYADAN ÖLÜMSÜZ DİYARLARA DOĞRU
Yeryüzünde 'Melko' ile savaşa tutuşmuş ve kafa tutacak herkesin umut kapısı olan Gondolin namıdiğer Yedi isimli şehir. Gizemli Elf şehri 'Gondolin' aslında yedi isimle anılır, ancak kitapta 'Gondolin' ya da 'Gondothlin' isimlerine en çok yer verilir. Yedi isimden oluşan Elf şehrine girişte yedi adet kapıdan gerçekleşir. 'Tuor' ve 'Voronwe'ye yedi adet kapıyı kat ederek 'Kral Turgon'un huzuruna çıkacakları güzergahı, 'Elemmakil' adlı muhafız mangasının kumandanı ve en dıştaki kapıyı koruyan Elf rehberlik eder. Bu süreçten sonra 'Tuor' ve 'Voronwe'nin geçtiği kapılar sırasıyla; Ahşap, Taş, Bronz, Demir, Gümüş, Altın ve Çelik materyallerinden meydana gelir. Bu kapıların çeşitli motif, figür ve sembollerle bezeli olduğu görülür. Öyle ki; her biri farklı elementten oluşan kapılar değişik kavramları ve anlamları sembolize eder. Masallar üzerine yaptığı bilimsel araştırmalarla tanınan hatta yapısına ulaşıncaya kadar derinlemesine inceleyen tek kişi olaran anılan Rus Halkbilimcisi ve bilim adamı 'Vladimir Propp', göstergebilim/semiyotik, budunbilim/etnoloji ve anlatı çözümlemesi alanında öncü olan eseri 'Masalın Biçimbilimi'nde, masal ve anlatılarda yer alan büyülü bir saraya dair de çeşitli çözümlemeler eklemiştir. Sarayın belirli anlamlar yüklenebileceğini masal işlevlerinde belirten Propp, kahramanın belli aşamalardan sonra saray yaratacağı ve sonunda prens olacağının ortaya çıkacağını belirtir. 'Gongolin'in Düşüşü', öyküsüne baktığımızda Propp'un bahsettiği prense dönüşeceği öngörüsünün çıktığını görüyoruz. Öyküdeki kahraman 'Tuor, gittiği Gongolin sarayında 'Kral Turgon'un kızı 'İdril'le evlenir ve 'Gondolin'in prensi olur. Tıpkı Ppopp'un işlevlerinde belirttiği gibi. Tuor ve Voronwe 'Gondolin'e vardıklarında onları beyaz mermerden oyulmuş ışık gibi parlayan bir şehir karşılar. Yirminci yüzyılın en büyük filozoflarından Fransız göstergebilimci 'Roland Barthes', 'Göstergebilimsel Serüven' adlı kuram kitabında beyaz renginin kadınlık ve dişilikle ilgili bir düşünceyi aktardığını belirtir. Öyküde beliren beyaz renkteki şehir göstergebilimsel açıdan bakıldığında ilerleyen bölümde gelecek kadın/dişinin yani 'İdril' karakterinin habercisi olduğunu gösteriyor. Mitolojiden büyük oranda beslenen öykü ana hatlarına baktığınızda Antikçağ'ın 'İyonyalı' ozanı 'Homeros'un 'İlyada' eserinden de benzerlikler taşıyor. 'Tuor'un eşi 'İdril' karakteri tıpkı 'İlyada'daki 'Hektor'un eşine verdiği nasihate uyarak ya da 'Andromahi' (Andromache) adlı karakterin 'Truva'dan kaçarken kullandığı gizemli geçit gibi bir geçitten kaçıyor ve 'Gondolin' halkını da oradan kaçırıyor.
'Gondolin'in Öyküsü' sadece 'Tolkien' ve 'Orta Dünya' severlere değil tüm fantastik ve macera severlere hitap eden bir klasik. İçerisinde 'Yüzüklerin Efendisi'nin ilk eseri 'Yüzük Kardeşliği'nden hatırladığımız 'Balrog' adlı iblis türünü, Silmaril mücevherleri/taşlarına dair bilgileri ve gizemli geçitleri de barındıran eser gerçekten okuyucuyu farklı diyarlara yolculuğa çıkarıyor. Özellikle 'Tolkien'in yarattığı zamandizinsel akış ve topografik 'Orta Dünya' haritası görmeye ve okumaya değer. Dileriz yakın zamanda çevirilmesi heyecanla beklenen 'Orta Dünya Tarihi' serisine de el atarlar.
İyi Okumalar Dilerim
EFE TEKSOY
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder